Σάββατο 30 Ιουλίου 2011

«Να προσέξουμε όσους πλήττονται, όχι όσους τα σπάνε»


Ποιες ομάδες και κοινωνικά στρώματα έχουν υποστεί τις χειρότερες συνέπειες της κρίσης; Αν κρίνει κανείς από την ένταση των αντιδράσεων, θα νόμιζε ότι είναι αποκλειστικά το Δημόσιο, οι ιδιοκτήτες μεταφορικών μέσων, πέρυσι τα φαρμακεία και σταθερά οι πιο προνομιούχες ΔΕΚΟ. Αλλά και ο δημόσιος διάλογος αυτούς και μόνο αφορά, λες και εκτός του κράτους και των κλειστών επαγγελματικών ομάδων δεν υπάρχει αγωνία, αβεβαιότητα και κόστος από την ύφεση στον ιδιωτικό τομέα.

Ενα εντυπωσιακό παράδειγμα πλήρους αγνόησης των μισθωτών του ιδιωτικού τομέα είναι οι επίσημες δηλώσεις ότι « δεν θα γίνει καμία απόλυση », εννοώντας προφανώς τον δημόσιο τομέα και αδιαφορώντας για τον ιδιωτικό όπου μέχρι τώρα έχουν γίνει δεκάδες χιλιάδες. Μια πρώτη απόπειρα περιγραφής και ανάδειξης των αφανών κατηγοριών που κυρίως πλήττονται από την κρίση θα ήταν η εξής:

1. Οι μισθωτοί του ιδιωτικού τομέα. Χωρίς να υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις υπερβολικού μισθολογικού κόστους που επηρεάζει την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας, υπέστησαν σημαντικές περικοπές στις αμοιβές και στις διαδικασίες σύναψης και εφαρμογής συλλογικών συμβάσεων. Ενώ σε μεγάλο βαθμό είχαν ενσωματώσει αρκετές εργασιακές ρυθμίσεις υπό το φάσμα κλεισίματος επιχειρήσεων μετά την κρίση του 2008, το Μνημόνιο ήλθε και επέβαλε πλήθος άλλων που ελαστικοποιούσαν πλήρως τα ωράρια απασχόλησης.

Υφίστανται επίσης περισσότερο από κάθε άλλον την επιβάρυνση των φορολογικών μέτρων στην κατανάλωσή τους λόγω των διατηρούμενων συντελεστών στα κλιμάκια των μισθωτών, αλλά και της προνοητικής αποταμίευσης που κάνουν συνυπολογίζοντας τους φόρους που θα πληρώσουν του χρόνου με τον κίνδυνο να είναι άνεργοι λόγω της ύφεσης.

Η μεγάλη βέβαια ασυμμετρία του ιδιωτικού τομέα με τους μισθωτούς στο Δημόσιο εμφανίζεται στο ασφαλιστικό σύστημα. Για τους ιδιώτες μισθωτούς ο μοναδικός φορέας κύριας ασφάλισης είναι το ΙΚΑ, το οποίο είναι η πιο κοντινή προσέγγιση στα κριτήρια ανταποδοτικότητας. Αλλά όμως ούτε καν στο ΙΚΑ δεν αντιπροσωπεύονται οι ίδιοι διότι οι συνδικαλιστικοί εκπρόσωποι στη Διοίκησή του ορίζονται από τη ΓΣΕΕ, τα στελέχη της οποίας προέρχονται συντριπτικά από τον ευρύτερο δημόσιο τομέα και τις κρατικές ή ημικρατικές τράπεζες.

2. Οι μονοσυνταξιούχοι του ιδιωτικού τομέα, οι οποίοι έχουν πληρώσει κανονικά τις εισφορές τους και λαμβάνουν σύνταξη χωρίς πλασματικά έτη και δολίευση των κριτηρίων απονομής. Στο παρελθόν υπέστησαν αρκετές φορές άνιση μεταχείριση επειδή με τις δικές τους εισφορές χρηματοδοτήθηκαν οι ανασφάλιστοι στους οποίους απενέμετο σύνταξη για κάθε λογής πολιτικές σκοπιμότητες. Ως επιστέγασμα υπέστησαν τις οριζόντιες περικοπές που επέβαλε το Μνημόνιο το 2010, ενώ θα έπρεπε να είχαν γίνει στοχοθετημένες παρεμβάσεις μόνο στις τριπλές, διπλές, χαριστικές, πρόωρες και πλασματικές συντάξεις.

Οι μισθωτοί και συνταξιούχοι του Δημοσίουθα έλθουν αντιμέτωποι με το δίλημμα των επιλογών που θα ακολουθήσουν: μία επιλογή είναι η « επανάκτηση » απωλειών που θα στοχεύει στην επαναφορά μισθολογικών προνομίων και ευνοϊκής μεταχείρισης σε κάποια βολική χρονική στιγμή μέσω συσπείρωσης με όρους παρελθόντος.

Μια βιώσιμη τακτική θα ήταν η υιοθέτηση ενός μέου πλαισίου συμπεριφορών στον δημόσιο τομέα με ενιαίο ασφαλιστικό σύστημα όλων των μισθωτών και κανόνες αμοιβών ανάλογα με την απόδοση ατόμων και μονάδων, ώστε να δημιουργηθούν συνθήκες ουσιαστικής ανταμοιβής σε όσους πράγματι εργάζονται.

3. Οι επιχειρήσεις, μικρές και μεγάλες, οι οποίες επιβίωσαν μακράν των δημοσίων χορηγήσεων και σε πείσμα των κρατικών παρεμβάσεων, επιβαρύνσεων και περιορισμών. Ο αριθμός τέτοιου είδους επιχειρήσεων ίσως με τα χρόνια λιγοστεύει, αποδεικνύει όμως ότι πολλές έχουν αποκτήσει ισχυρά πλεονεκτήματα επιβίωσης στα οποία θα υποκλινόταν και ο πιο απαιτητικός οικονομικός δαρβινισμός.

Ολοι οι παραπάνω πραγματικά εργασθέντες, εργαζόμενοι και παραγωγοί υπομένουν τις μόνιμες μισθολογικές περικοπές, την υπερφορολόγηση και τις καθημερινές συνθήκες πολιορκίας για να πάνε στη δουλειά τους. Κανείς δεν κατεβαίνει «να τα σπάσει», αλλά αυτό θα έπρεπε να τους έχει κάνει κεντρικό ζήτημα προσοχής και φροντίδας και όχι να αποτελούν διαρκώς την αόρατη πλευρά του σύμπαντος που κανείς δεν είναι πρόθυμος να αντικρίσει.

Ο κ. Ν. Χριστοδουλάκης είναι καθηγητής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών,πρώην υπουργός.

Το άρθρο είναι προδημοσίευση από το βιβλίο «Σώζεται ο Τιτανικός; Από το Μνημόνιο, ξανά στην ανάπτυξη», εκδόσεις
Πόλις.
 

TΟ ΒΗΜΑ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ:  24/07/2011

Πέμπτη 28 Ιουλίου 2011

Κίτρινη ντροπή



Κίτρινη ντροπή

Του Κώστα Τζανίδη
http://networkedblogs.com/kWt18
Ένα χειμωνιάτικο βράδυ, σε μια ταβέρνα της επαρχίας, στην παρέα βρίσκεται ένας φίλος ταξιτζής. Όχι "ταρίφας". Απεχθανόταν τον τίτλο, δεν ήθελε να τον αποκαλούν έτσι. Ευκαιριακός, ας πούμε, στο επάγγελμα. Πούλησε το μαγαζί του, χρεώθηκε και αγόρασε μια άδεια ταξί - "για καλύτερα", όπως έλεγε.

- "Να προλάβω να ξεχρεώσω την άδεια και να την πουλήσω".
- "Γιατί; Δεν δουλεύεις καλά;", τον ρώτησα.
- "Βγαίνει το μεροκάματο, δε λέω. Ακούγεται ότι θα απελευθερώσουν το επάγγελμα, όμως. Και τότε...", συμπλήρωσε σκεφτικά.
Έκτοτε πέρασαν δέκα ολόκληρα χρόνια. Την άδειά του την πούλησε. Έβγαλε καλά χρήματα, άφησε πίσω τη μιζέρια, αύξησε κατά πολύ το βιωτικό του επίπεδο και άλλαξε επάγγελμα. "Ξέφυγε", θα μπορούσε να πει κανείς, από εκεί που και ο ίδιος ήθελε να είναι αποστασιοποιημένος.
Σήμερα οι ταξιτζήδες προσπαθούν να μας πείσουν ότι δεν γνώριζαν ότι θα άνοιγε το επάγγελμά τους. Απίθανο, για κάτι που συζητιέται ήδη εδώ και χρόνια. Και φυσικά, ενώ το γνώριζαν, δεν φρόντισαν να αυτορυθμίσουν την αγορά τους, μειώνοντας σταδιακά την τιμή (μετα)πώλησης των αδειών τους, μιας και αυτές θα περιέρχονταν, εν τέλει, σε αχρηστία. Μπορεί στην Ελλάδα να μην ξέρεις ποτέ τι σου ξημερώνει, όμως είναι χειρότερο να πιστεύεις ότι δεν πρόκειται να αλλάξει τίποτα, ποτέ.
Τα είχα γράψει και πέρυσι, όταν είχαν ξεσηκωθεί πάλι με το θέμα των αποδείξεων, τότε. Πάντοτε υπερβολικοί και πάντοτε "νταήδες" στη συμπεριφορά τους. Χωρίς καμία έγνοια για την κοινωνική δικαιοσύνη και συνοχή. Εγωιστές μέχρι το κόκκαλο. Κακότροποι.
Εννοείται ότι, έχοντας πληρώσει 300 χιλιάρικα για μία άδεια, δεν θέλεις να ανοίξει το επάγγελμά σου. Ένα επάγγελμα που εξαρχής ξεκίνησε ως κλειστό, εξυπηρετώντας σοβαρά κοινωνικά κριτήρια, κατέληξε να λειτουργεί με τους όρους της παραοικονομίας.
Οι ταξιτζήδες είναι από τις ελάχιστες εργασιακές κάστες που πριμοδοτούνται για χρόνια με κρατικό χρήμα αφειδώς, την ίδια στιγμή που ξόδευαν υπέρογκα ποσά για την απόκτηση της άδειάς τους. Άραγε, πόσο ανάγκη έχεις μια κρατική επιχορήγηση όταν ξοδεύεις εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ μόνο για τον "αέρα";
Είναι γνωστό τοις πάσι ότι κάθε επιχειρηματική κίνηση εμπεριέχει τον παράγοντα του ρίσκου. Θα μπορούσα να απαριθμήσω με ευκολία πολλά επαγγέλματα, ή και συγκεκριμένες επιχειρηματικές προσπάθειες ειδικότερα, που "δεν πήγαν" όπως λέμε στην πιάτσα. Άνθρωποι που έχασαν τις περιουσίες τους εν μία νυκτί, απλώς και μόνο γιατί η αγορά "αυτορυθμίζεται" πάντοτε και ο ανταγωνισμός είναι αμείλικτος. Ποιο ρίσκο, λοιπόν, βίωσαν οι ταξιτζήδες τόσα χρόνια σε ένα κλειστό επάγγελμα, όπου δεν έκοβαν αποδείξεις, έκλεβαν το κράτος και αύξαναν τα κόμιστρα κατά το δοκούν κάθε χρόνο εις βάρος μας;
Όταν ανακοινώθηκε το άνοιγμα του επαγγέλματος από τον κ. Ρέππα, οι ταξιτζήδες σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη νοιάστηκαν μόνο για τον εαυτό τους και ζήτησαν να εφαρμοστούν τα πληθυσμιακά κριτήρια μόνο στις δύο μεγαλουπόλεις - γεγονός που θα κρατούσε και πάλι το επάγγελμα πρακτικά κλειστό. Καμία μέριμνα για τους συναδέλφους τους στην επαρχία, βέβαια. Εκεί, ας άνοιγε το επάγγελμα, δεν πείραζε.
Όταν ο κ. Ραγκούσης πήρε πίσω το σχέδιο Π.Δ. του κ. Ρέππα, ξεκίνησαν οι κινητοποιήσεις σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Τότε, δήλωναν τελείως ξεδιάντροπα, ότι θα κλιμακώσουν τις κινητοποιήσεις τους ζητώντας στήριξη και από τους συναδέλφους τους στην επαρχία, με την κάθοδο των ταξί σε πρωτεύουσα και συμπρωτεύουσα. Στήριξη δηλαδή από τους συναδέλφους που τους "πούλησαν" με ευκολία στις πρώτες διαπραγματεύσεις με το Υπουργείο.
Ταυτόχρονα, σε πολιτικό επίπεδο, συμβαίνει το εξής παράδοξο: ο βουλευτής ΠΑΣΟΚ Λακωνίας κ. Γρηγοράκος, ζήτησε δημόσια από τον κ. Ραγκούση να παραιτηθεί, παρότι και ο ίδιος είχε ψηφίσει το εν λόγω νομοσχέδιο για το άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων μόλις τέσσερις μήνες πριν.
Ουγκ.
Στο δια ταύτα; Η Ελλάδα κόπηκε στα δύο με το κλείσιμο της γέφυρας Ρίου-Αντίρριου, οι τουρίστες διαμαρτύρονται και ταλαιπωρούνται, τα ξένα τουριστικά γραφεία απειλούν να αποκλείσουν την Ελλάδα ως προορισμό για τα κρουαζιερόπλοιά τους, ο κόσμος δεν μπορεί να εξυπηρετηθεί εν μέσω καύσωνα και η οικονομία πλήττεται για άλλη μια φορά.
Ε, και;
Οι ταξιτζήδες συνεχίζουν το "ράδιο αρβύλα", μεθοδευμένα. Προσπαθώντας να βρουν λαϊκό και συντεχνιακό έρεισμα στις διεκδικήσεις τους, έχουν διαδώσει έντεχνα στην πιάτσα ότι μοναδικός σκοπός της κυβέρνησης είναι να παραδοθεί ο έλεγχος των ταξί σε μεγάλες εταιρίες, δημιουργώντας έτσι καρτέλ στον κλάδο.
Βέβαια, εγώ το μόνο καρτέλ που βλέπω εδώ είναι το δικό τους. Αυτό που τραβάει χειρόφρενο μια ζωή, όποτε του καπνίσει, για όσο του καπνίσει. Και αυτό είναι που δεν θέλουν να χάσουν πάνω απ' όλα.
Ποια είναι η αλήθεια; Ας δούμε τι προβλέπει το σχέδιο Π.Δ. Ραγκούση (αντιγράφω από την Κυριακάτικη "Ε" της 24/7/2011):
  • Επιτρέπεται η αλλαγή έδρας στα ταξί, πράξη που σήμερα απαγορεύεται, μέσω της επέκτασης της περιοχής λειτουργίας (κοινώς, έχεις το περιθώριο να επεκτείνεις την επαγγελματική σου δραστηριότητα και παραέξω, κατά τη λογική που και ο ψαράς ψαρεύει όπου έχει ψάρια).
  • Καταργείται ο ιδιοκτησιακός περιορισμός κατοχής έως και δύο αδειών. Εταιρίες οποιασδήποτε μορφής (Α.Ε., Ε.Π.Ε., Ο.Ε., Ε.Ε.) θα μπορούν να αγοράσουν άδειες ταξί (το "αγοράσουν" εδώ θεωρώ ότι είναι λάθος, προφανώς το σωστό είναι "εκδώσουν"). Θέτει όριο για μια εταιρία να κατέχει έως το 2% του συνόλου των αδειών σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη και το 5% στην επαρχία, ώστε να αποφευχθούν τα ολιγοπώλια ή τα μονοπώλια (βλ. καρτέλ).
  • Απελευθερώνεται γενικά το επάγγελμα, καθώς καταργούνται όλα τα υφιστάμενα επαγγελματικά ασυμβίβαστα.
  • Προστίθενται κοινωνικά κριτήρια σε δικαιούχους νέων αδειών (μοριοδότηση σε πολύτεκνους, μακροχρόνια ανέργους, ανάπηρους 67% και άνω).
Άρα, έχουμε και λέμε:
  1. Διαλύεται το τεράστιο καρτέλ των παραδοσιακών ταξιτζήδων που έκοβαν και έραβαν κατά πώς τους κάπνιζε. Πλέον σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη θα μπορούν να υπάρχουν τουλάχιστον 50 διαφορετικές εταιρίες ταξί, αν υποθέσουμε ότι όλα τα ταξί θα ανήκουν σε εταιρίες.
  2. Επιτρέπεται στον κάθε βιοπαλαιστή να ασχοληθεί με αυτό το επάγγελμα, χωρίς να υποθηκεύσει μέχρι και τα εγγόνια του. Οι ίδιοι οι ταξιτζήδες, βέβαια, θέλουν να αποφύγουν πάσει θυσία τους "ευκαιριακούς" του κλάδου. Φυσικά, όταν σαν ιδιοκτήτης εκμεταλλεύεσαι τους οδηγούς σου σαν είλωτες, είναι δύσκολο να ξεμάθεις.
  3. Επιστρέφουν τα κοινωνικά κριτήρια στην αδειοδότηση, υπό μορφή μορίων. Γιατί δίνει μόρια το κράτος; Γιατί μάλλον το θεωρεί ένα ευγενές και προνομιούχο επάγγελμα.
Προφανώς με όλα τα παραπάνω αναφέρομαι στους ιδιοκτήτες και όχι στους οδηγούς ταξί - οι οποίοι φυσικά και δήλωσαν ότι δεν έχουν κανένα πρόβλημα με το άνοιγμα του επαγγέλματος, με αποτέλεσμα να φάνε ξύλο γι' αυτό.
Προφανώς και αναγνωρίζω ότι κάποιοι χρεώθηκαν για να πάρουν μια άδεια και είναι βιοπαλαιστές και οικογενειάρχες. Θέλω να τους πληροφορήσω ότι δεν είναι οι μόνοι που πλήττονται. Όμως είναι οι μόνοι που λειτουργούν τόσο εκβιαστικά, μεταξύ και άλλων -ολιγάριθμων ευτυχώς- συντεχνιών.
Η παραοικονομία, που οι ίδιοι δημιούργησαν και εξέθρεψαν, ήρθε η ώρα να σταματήσει.

Στέλιος Καζαντζίδης και Βασίλης Τσιτσάνης

Ο Βασίλης Τσιτσάνης Ο  Βασίλης Τσιτσάνης  υπήρξε ένας σημαντικός λαϊκός δημιουργός. Γεννήθηκε στα Τρίκαλα στις 18 Ιανουαρίου του 1915 και έφ...